Trang chủ
TP.HCM đặt mục tiêu xây dựng trung tâm tái chế pin xe điện hiện đại, có khả năng thu hồi tới 95% kim loại quý, góp phần thúc đẩy lộ trình chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện và phát triển kinh tế tuần hoàn.
Tại buổi họp báo về tình hình kinh tế - xã hội TP.HCM, ông Lê Thanh Hải – Giám đốc Trung tâm tư vấn ứng dụng kinh tế (Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM) đã chia sẻ đề xuất xây dựng trung tâm tái chế pin xe điện như một phần quan trọng trong Đề án chuyển đổi 400.000 xe máy xăng sang xe điện tại TP.HCM.
Theo ông Hải, trung tâm tái chế dự kiến có công suất khoảng 3.000 tấn pin/năm, với công nghệ cho phép thu hồi đến 95% kim loại quý trong pin đã qua sử dụng. Đây không chỉ là giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường, mà còn góp phần đảm bảo nguồn cung vật liệu chiến lược phục vụ cho ngành công nghiệp năng lượng sạch.
Hiện nay, Việt Nam đã có nhà máy sản xuất pin xe điện đặt tại Hà Tĩnh với quy mô đầu tư hàng ngàn tỉ đồng. Đáng chú ý, nhà máy này đã ký kết hợp tác với Li-Cycle – một trong những doanh nghiệp hàng đầu thế giới về tái chế pin xe điện.
Nội dung hợp tác bao gồm cung ứng, tái chế pin và nghiên cứu đầu tư hệ thống tái chế ngay tại Việt Nam. Trong thời gian chờ đầu tư cơ sở nội địa, Li-Cycle có thể sử dụng công nghệ hiện có tại các quốc gia Đông Nam Á hoặc khu vực khác để xử lý pin đã qua sử dụng sản xuất tại Việt Nam.
Theo ông Hải, pin xe điện hiện chứa nhiều kim loại quý như niken, coban, mangan... nên việc thu hồi, tái chế là xu hướng tất yếu. Công nghệ tái chế hiện đại đã cho phép thu hồi đến 90 – 95% vật liệu trong pin, đồng thời giảm thiểu chất thải nguy hại thải ra môi trường.
Ngoài tái chế, nhiều doanh nghiệp cũng đang đầu tư vào các giải pháp kéo dài vòng đời sử dụng pin. Trong đó có những hướng đi sáng tạo như tái sử dụng pin sau khi giảm hiệu suất để tích trữ năng lượng cho nhà máy, sử dụng trong hệ thống điện mặt trời hoặc thậm chí tái chế thành các tấm pin năng lượng.
Những mô hình này không chỉ nâng cao hiệu quả kinh tế, mà còn góp phần giảm lượng rác thải công nghiệp và khí thải carbon trong quá trình vận hành phương tiện giao thông điện.
Trong đề án chuyển đổi sang xe điện, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM đề xuất thành phố khuyến khích xây dựng trung tâm tái chế pin đạt chuẩn. Nếu đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật về an toàn, môi trường và hiệu quả thu hồi, thành phố sẽ xem xét hỗ trợ thông qua các cơ chế tài chính như vay ưu đãi hoặc tài trợ từ Quỹ Bảo vệ môi trường.
Cũng theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, các nhà sản xuất pin phải đóng phí tái chế. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp đầu tư nhà máy tái chế đạt chuẩn, có thể được nợ lại khoản phí này và đồng thời có trách nhiệm tổ chức thu gom, xử lý pin sau sử dụng.
Đối với các đơn vị không trực tiếp sản xuất pin, vẫn phải nộp khoản phí môi trường, đây sẽ là nguồn tài chính được Nhà nước sử dụng để hỗ trợ các cơ sở tái chế đạt tiêu chuẩn.
“Kỳ vọng trong 10 năm tới, TP.HCM sẽ hình thành được trung tâm tái chế pin hiện đại, vừa giảm thiểu rủi ro ô nhiễm môi trường, vừa phục vụ phát triển kinh tế tuần hoàn và bền vững”, ông Hải nhấn mạnh.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM đề xuất Sở Khoa học và Công nghệ phối hợp với Sở Công Thương xây dựng kế hoạch chi tiết cho hoạt động thu gom và xử lý pin cũ, đảm bảo quy trình rõ ràng, minh bạch ngay từ đầu.
Đồng thời, thành phố cũng cần áp dụng bộ tiêu chuẩn kỹ thuật cho toàn bộ quy trình thu gom, tái chế, từ khâu phân loại, vận chuyển đến xử lý. Việc giám sát chặt chẽ sẽ giúp hạn chế tối đa nguy cơ phát sinh chất thải nguy hại, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và hệ sinh thái đô thị.
TH (Tuoitrethudo)
