Trang chủ
Mặc dù xe sử dụng động cơ đốt trong vẫn đang nắm giữ phần lớn thị phần tại Việt Nam, nhưng nếu tiếp tục xem nhẹ tốc độ trỗi dậy của phương tiện xanh, cả người tiêu dùng lẫn doanh nghiệp có thể sẽ bị tụt lại phía sau trong cuộc đua chuyển đổi đang diễn ra trên quy mô toàn cầu.
Những con số hiện tại có thể cho thấy xe xăng vẫn phổ biến, song xu hướng dài hạn lại đang dịch chuyển nhanh chóng về phía các phương tiện xanh và bền vững hơn.
Vẫn chiếm ưu thế, nhưng đang dần nhường chỗ
Xe sử dụng động cơ đốt trong hiện vẫn là lựa chọn chủ đạo của phần đông người tiêu dùng Việt Nam, chiếm tỷ trọng lớn trong tổng doanh số toàn thị trường. Tuy nhiên, đằng sau lớp vỏ bọc “ổn định” ấy là một chuyển động ngầm đáng chú ý: thị phần của xe xăng đang từng bước thu hẹp, nhường dần vị trí cho các dòng xe sử dụng năng lượng sạch.
Số liệu từ các năm gần đây phản ánh rõ xu hướng này. Nếu như năm 2022, xe điện (EV) và xe hybrid (HEV) chỉ góp mặt ở mức khiêm tốn khoảng 2 - 3% tổng doanh số toàn ngành thì đến năm 2024, con số này đã tăng lên hơn 8%. Theo dự báo, đến cuối năm 2025, nhóm phương tiện “xanh” có thể chiếm hơn 15% thị phần, tức là tăng trưởng gấp nhiều lần chỉ trong vòng ba năm.
Sự khác biệt lớn giữa hai nhóm phương tiện không chỉ nằm ở công nghệ vận hành, mà còn đến từ động lực thúc đẩy thị trường. Trong khi xe xăng tiếp tục duy trì sức mua nhờ thói quen tiêu dùng và hạ tầng quen thuộc, thì xe điện và hybrid lại đang được tiếp sức mạnh mẽ từ chính sách ưu đãi, làn sóng điện hóa toàn cầu và nhận thức ngày càng cao của người dân về phát triển bền vững.
Hạ tầng sạc: Thách thức ngắn hạn, không phải trở ngại dài hạn
.jpg)
Một trong những rào cản thường được nhắc đến đối với xe điện là hạ tầng sạc chưa hoàn thiện. Tuy nhiên, thực tế đang cho thấy tốc độ triển khai ngày càng tăng.
Chỉ trong vòng ba năm, số lượng trạm sạc trên toàn quốc đã tăng hơn 400%, với sự tham gia của nhiều đơn vị như VinFast, EdiCharge và mới đây là cả PetroVietnam. Mạng lưới sạc hiện không chỉ tập trung ở đô thị lớn, mà đang lan rộng ra các địa phương cấp huyện, thị xã.
Đây là một quá trình tương tự như thời kỳ đầu phát triển cây xăng ở Việt Nam và với đà này, hệ sinh thái xe điện sẽ sớm đáp ứng được nhu cầu sử dụng thực tế trên diện rộng.
Xe điện và hybrid: Không còn là lựa chọn xa xỉ
Từng được xem là dòng sản phẩm công nghệ cao chỉ dành cho nhóm khách hàng thượng lưu, xe điện và hybrid nay đã bước ra khỏi vùng giá xa xỉ để trở thành lựa chọn thực tế hơn cho đại đa số người tiêu dùng. Thị trường Việt Nam đang chứng kiến sự hiện diện ngày càng rõ nét của các mẫu xe xanh có giá bán chỉ từ 350 - 750 triệu đồng, ngang bằng hoặc thậm chí thấp hơn nhiều mẫu xe xăng thuộc phân khúc hạng B và C.
Những cái tên như VinFast VF 3, VF 5, Toyota Yaris Cross Hybrid hay Corolla Cross Hybrid đã minh chứng cho xu hướng phổ cập hóa phương tiện xanh. Với mức giá dễ tiếp cận, các mẫu xe này đang mở rộng cánh cửa sở hữu ô tô thân thiện môi trường đến hàng triệu người dùng phổ thông.
Không chỉ hấp dẫn về chi phí mua ban đầu, xe xanh còn cho thấy nhiều ưu thế về hiệu quả vận hành. So với xe xăng, chi phí sử dụng hằng ngày của xe điện có thể thấp hơn từ 50% đến 60%. Việc bảo trì cũng trở nên đơn giản hơn nhờ kết cấu ít bộ phận chuyển động, đồng thời loại bỏ các chi phí phát sinh từ thay dầu, lọc gió, bugi…
Đặc biệt, xe điện giúp người dùng thoát khỏi vòng xoáy phụ thuộc vào biến động giá nhiên liệu, yếu tố ngày càng khó đoán định trong bối cảnh địa chính trị và kinh tế toàn cầu nhiều bất ổn.
Tổng chi phí sở hữu (TCO – Total Cost of Ownership) của xe xanh hiện nay đã tiệm cận, thậm chí vượt qua xe xăng truyền thống về mặt hiệu quả dài hạn, khiến lựa chọn phương tiện này trở nên hợp lý cả về tài chính lẫn môi trường.
Môi trường và xu thế toàn cầu: Không thể đứng ngoài cuộc
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến nghiêm trọng và các quốc gia đẩy mạnh thực hiện cam kết trung hòa carbon, ô tô sử dụng nhiên liệu hóa thạch sẽ dần chịu thêm nhiều hạn chế. Một loạt quốc gia tại khu vực Đông Nam Á như Thái Lan, Indonesia đã công bố kế hoạch ngừng bán xe xăng từ năm 2030 - 2035.
Việt Nam cũng không đứng ngoài xu hướng này. Chiến lược điện hóa ngành giao thông đến năm 2050 đã được phê duyệt, cho thấy quyết tâm của Chính phủ trong việc chuyển đổi sang phương tiện phát thải thấp. Điều này đòi hỏi cả doanh nghiệp và người tiêu dùng phải chủ động thích ứng từ sớm, nếu không muốn tụt lại phía sau khi chính sách bắt đầu siết chặt.
Xe xăng đang sống trong “thời gian vay mượn”
Việc xe xăng vẫn được ưa chuộng tại Việt Nam là điều dễ hiểu bởi nó xuất phát từ thói quen, hạ tầng hiện hữu và tâm lý an toàn. Tuy nhiên, không thể xem đó là dấu hiệu cho một tương lai ổn định.
Thế giới đang chuyển mình nhanh chóng và Việt Nam cũng đang từng bước theo kịp. Việc tiếp tục đặt cược dài hạn vào xe xăng là một lựa chọn mang tính phòng thủ, trong khi cơ hội đột phá đang nằm ở phía những người đón đầu làn sóng xanh.
Xe xăng chưa “về hưu” nhưng xe xanh mới là người kế vị. Và khoảnh khắc chuyển giao ấy đang đến nhanh hơn chúng ta tưởng.
TH (Tuoitrethudo)
