60 năm Automobili Lamborghini: Những mẫu xe theo dòng thời gian

Kể từ khi thành lập vào năm 1963, Automobili Lamborghini đã tạo ra những mẫu xe độc nhất vô nhị báo hiệu định hướng kỹ thuật và phong cách mà công ty sẽ thực hiện trong tương lai gần. Đó là những nguyên mẫu thiết kế hoặc thử nghiệm những thiết kế ý tưởng mới nhằm phát triển những mẫu xe Lamborghini về sau. Vào thập niên 60, những mẫu  xe độc nhất này thường gắn liền với những sự kiện diễu hành tại các triển lãm ô tô. Trong những năm gần đây, thuật ngữ “độc nhất” (one-offs) được Lamborghini thay đổi thành một danh mục đặc biệt có tên là “số ít” (few-offs) – những mẫu xe số lượng cực kỳ giới hạn chỉ dành cho những khách hàng trung thành nhất của thương hiệu, hướng đến trải nghiệm ưu tiện và sớm nhất xoay quanh những giải pháp và nâng cấp kỹ thuật tân tiến nhất chỉ xuất hiện trên các chiếc xe sản xuất hàng loạt trong những năm sau đó. Công thức tương tự cũng tái lập tại sự kiện Monterey Car Week tại California vào tháng 8/2023, nơi Automobili Lamborghini giới hiệu nguyên mẫu xe thuần điện đầu tiên của thương hiệu là Lanzador.

Thập niên 60 – Lamborghini bắt đầu chặng đường chinh phục thế giới ô tô với những thiết kế mang dấu ấn định hình phong cách đặc trưng về sau

Mẫu xe độc nhất đầu tiên của Lamborghini chiếc là mẫu 350 GTV ra đời vào năm 1963 chính là nền tảng cho 350 GT – mẫu xe thương mai sản xuất hàng loạt đầu tiên của thương hiệu. Sau đó, trong phân khúc những chiếc 350 – 400 GT, có sự xuất hiện mẫu giới hạn 350 GTZ (dựa trên nguyên mẫu 350) với chỉ hai chiếc được Carrozzeria Zagato tạo ra tại Milan vào năm 1965. Một bên khác là Carrozzeria Touring – cũng có trụ sở tại Milan – tạo ra hai chiếc 350 GTS mui trần vào năm 1965.

Cũng trong cùng năm, mẫu 400 Monza được tạo ra bởi Carrozzeria Neri & Bonacini – hãng sản xuất khung dạng ống cho những chiếc 350 – 400 GT. Vào năm 1966, mẫu xe cuối cùng được Carrozzeria Touring sản xuất chính là chiếc 400 GT Flying Star mà sau này chính là niềm cảm hứng để tạo nên Espada.

Vào năm 1965, hai thiết kế xe với động cơ đặt sau – mà sau này chính là Miura – có tên là P400 Tigre và P400 được lần lượt tạo ra bởi Touring và Giorgetto Giugiaro. Tuy nhiên, đây hóa ra chưa phải là con đường đúng đắn bởi vì những mẫu xe này chưa thể tối đa hiệu quả giải pháp kỹ thuật mang tính cách mạng của động cơ 12 xy-lanh đặt nằm ngang phía sau với tỉ lệ 1:1. Tuy vậy, trên phiên bản của Giugiaro, người ta chứng kiến một kiểu mở cửa độc đáo – cửa xe mở hướng về phía trước và lên trên được gắn vào nóc xe. Và đây chính là hạt mầm đầu tiên cho ý tưởng sẽ được thực hiện trên mẫu Countach sau này.

Marzal – chiếc xe “kính” bốn chỗ - được ra mắt vào năm 1967 và trở thành một trong những mẫu xe trưng bày nổi tiếng nhất thế giới khi ấy, mang đến nhiều ý tưởng mới cho quy trình sản xuất sau này của Lamborghini. Đầu tiên là thiết kế bốn chỗ ngồi thoải mái, một trong những yếu tố phổ biến nhất trong danh sách mong muốn của nhà sáng lập Ferruccio, và các chi tiết phẳng, góc cạnh sắc nét và hình học lục giác mà sau này cũng hiện diện trên chiếc Espada. Chi tiết hình học lục giác sau này sẽ trở thành một trong những biểu tượng phong cách của Lamborghini, thậm chí đến tận ngày hôm nay chi tiết này còn thường xuyên xuất hiện hơn nữa. Mẫu xe Marzal cũng sở hữu kiểu cửa mở gull-wings (cánh chim hải âu) rất lớn.

Tại sự kiện Brussels Motor Show vào năm 1969, chiếc Miura Roadster được trưng bày tại khu vực gian hàng Bertone đã thu hút mọi người ngay từ cái nhìn đầu tiên. Chiếc xe rất đẹp, nhưng vẫn cần một vài bước phát triển mà không thể thực hiện được khi đó.Do vậy, Lamborghini đã bắt tay vào hai dự án mới: một chiếc bốn chỗ đầu tiên (dựa trên nguyên mẫu Espada của năm 1967) và một chiếc xe loại nhỏ (Urraco – được phát triển vào năm 1968), nguyên mẫu đầu tiên được trình làng vào năm 1968. Vào năm 1981, phiên bản bốn cửa mang tên Faena – được sản xuất bởi Carrozzeria Frua dựa trên sự phát triển của chiếc Espada. Mọi người tại Sant’Agata Bolognese khi đó đã nghĩ về thị trường cho một chiếc Lamborghini bốn cửa.

Thập niên 70 – khởi nguồn cho những biến thể SV-J và dấu ấn của Countach

Vào năm 1970, tay đua thử nghiệm huyền thoại của Lamborghini – Bob Wallace – đã hé lộ chiếc Miura Jota cho thế giới. Đó chính là mẫu xe thử nghiệm sáng tạo do chính ông tạo ra từ việc sử dụng máy móc và các bộ phận tại công xưởng Lamborghini, chiếc xe cũng được chính nhà sáng lập Ferruccio Lamborghini ủng hộ và hỗ trợ. Mọi khía cạnh của chiếc Jota này như thể chỉ dành cho đường đua. Việc tạo ra các mẫu ý tưởng, những phiên bản được biệt sau này – việc phát triển dựa trên những mẫu xe tiêu chuẩn đóng vai trò cực kỳ quan trong đối với Lamborghini – đều khởi nguồn từ chính nguyên mẫu xe này. Để đáp ứng nhu cầu của khách hàng, Lamborghini đã chế tạo bốn chiếc Miura lấy cảm hứng từ mẫu xe Jota – được gọi là SV-J.

Mẫu xe Countach LP 500 được ra mắt dưới dạng xe ý tưởng tại sự kiện Geneva Motor Show năm 1971. Chiếc xe được tạo ra để đánh giá phản ứng của đại chúng và những khách hàng tiềm năng đối với một mẫu xe tương lai. Thành công đến ngay lập tức và Countach LP 400 trở thành chiếc xe thương mại với những thay đổi tối thiểu, vẫn giữ lại mẫu cửa mở cắt kéo mà chính nó đã trở thành đặc điểm nổi bật của tất cả dòng xe có động cơ 12 xy-lanh đặt sau của Lamborghini kể từ năm 1973.

Một lần nữa vào năm 1973, Bob Wallace đã tạo ra mẫu Urraco Rally với ý tưởng cơ bản như Miura Jota – dựa trên những quy định của khuôn khổ đua xe Nhóm 5 người (Group 5 racing) và mẫu Silhouette bắt nguồn từ mẫu Urraco 250 với việc nâng cấp động cơ lên 3 lít. Từ nguyên mẫu này, Urraco P300 với động cơ 3 lít, trục cam kép đặt trên cao và dẫn động bằng xích ra đời vào năm 1974; và mẫu Silhouette với mui trần dựa trên Urraco 300 với thiết kế khí động học được lấy cảm hứng từ Rally vào năm 1976.

Vào năm 1973, mẫu xe Jarama Rally – thường được gọi là Jarama Bob – chính là tạo tác cuối cùng của Bob Wallace đã tuân theo ý tưởng như hai mẫu trước đó, và lần này chiếc xe dựa trên mẫu Jarama 2+2 của năm 1970. Thiết kế khí động học một lần nữa được tinh chỉnh, kết hợp với việc giảm thiểu tổng thể và chuyển động cơ V12 ra phía trước buồng lái để tạo ra sự cân bằng và phân bổ trọng lượng tốt hơn, giúp cải thiện đáng kể hiệu suất.

Vào năm 1974, Bertone dựa trên mẫu Urraco P300 đã giới thiệu chiếc Bravo với trục cơ sở ngắn hơn 20cm, xuất hiện những đường nét thiết kế góc cạnh tương lai và kiểu bánh xe “phone dial” trở thành một trong những chi tiết định danh phong cách của Countach LP 400S. Chiếc Bravo là đại diện đầu tiên của một chiếc dạng berlinetta hai chỗ ngồi (hay còn có tên quen thuộc hơn là coupé) với động cơ nhỏ đặt phía sau (không phải loại 12 xy-lanh), đây là kiểu dáng và thiết kế sẽ trở thành một phần quan trọng trong lịch sử của Lamborghini kể từ thời của Gallardo (2003) và sau đó là Huracán (2014).

Vào năm 1978, Walter Wolf – một vị khách hàng đặc biệt và trung thành của Lamborghini, được Giampailo Dallara hỗ trợ với cương vị cố vấn, đã yêu cầu chỉnh sửa cho chiếc Countach LP400 của ông ấy. Chiếc xe được trang bị bánh xe lớn và đặt thấp hơn, có vòm bánh xe mở rộng để đặt phanh to hơn. Thiết lập mới được đưa ra nhằm phù hợp với các giải pháp mới, đi cùng với đó là phần cánh gió sau cũng thay thế to hơn. Từ chính phiên bản cải tiến cá nhân Countach Wolf với động cơ 12 xy-lanh 5 lít này, mà phiên bản Countach LP 400 S đã được ra mắt vào một năm sau đó. Tất cả những phiên bản Countach sau đó đều dựa trên nền tảng này với ngoại hình và hiệu suất giống nhau kể đó cho đến khi ngừng sản xuất vào năm 1990.

Thập niên 80 – Lamborghini bứt phá trong phong cách, hiệu suất với những mẫu xe ý tưởng và tiên phong với vật liệu sợi carbon

Vào năm 1980, mẫu xe Athon được Carrozzeria Bertone tạo ra theo chỉ dẫn của Lamborghini, để nghiên cứu tính khả thi của một mẫu xe mui trần. Phong cách, vốn là hiện thân hoàn hảo của những mẫu xe của thập niên 80, cũng mang những đường nét tiên phong mà chỉ cần một vài chỉnh sửa nhẹ nhàng là có thể phù hợp để sản xuất theo thị hiếu ngày nay. Ý tưởng “Roadster” của Lamborghini cũng bắt nguồn từ chiếc xe này.

Lamborghini đã nhận thấy sớm hơn so nhiều nhà sản xuất ô tô khác về nhu cầu về thị trường mới đối với xe địa hình hiệu suất cao. Để đáp ứng nhu cầu này, LMA đã được tạo ra vào năm 1982, đây là nguyên mẫu trở thành LM 002 sau này được đưa vào sản xuất năm 1986, và chính chiếc LM 002 này lại là tiền thân của Urus. LMA có khung gầm dạng ống, động cơ V12 đặt trước với tốc độ tối đa trên 200 km/h – những đặt tính chưa từng xuất hiện trên một chiếc xe địa hình trước đó. 

Năm 1985, Lamborghini bắt đầu thử nghiệm và phát triển một loại vật liệu mới – loại sợi dệt từ carbon mang đặc tính cứng cáp, mạng mẽ và trọng lượng nhẹ. Chất liệu này được ứng dụng lần đầu tiên trên chiếc Countach Evoluzione – dựa trên nguyên mẫu Countach Quattrovalvole – với thân xe được làm hoàn toàn bằng sợi carbon. Các đường nét thiết kế dạng hình khối và mang phong cách nguyên sơ mang những giới hạn đáng kể khi ứng dụng chất liệu này, nhưng sẽ trở thành tâm điểm trong việc cách mạng hóa chế tạo xe thể thao bởi những ưu điểm khó bàn cãi của nó. So với bản thương mai Quattrovalvole, Countach Evoluzione nhẹ hơn 400 kg và nhanh hơn nhiều. Thông qua mẫu xe này, Lamborghini đã gắn kết bền chặt với loại vật liệu sợi carbon này trong đoạn đường sản xuất những mẫu xe về sau. Thật chí trong ngày nay, mối liên hệ của Lamborghini với vật liệu này ngày càng độc đáo, phổ biến và càng tân tiến hơn khi nó được ứng dụng trở thành khung gầm hỗ trợ cho những chiếc xe động cơ 12 xy-lanh.  

Tại Turin Motor Show năm 1988 ở gian hàng Carrozzeria Bertone, mẫu xe Genesis được giới thiệu. Để tìm kiếm và tạo ra dòng xe thứ tư, Lamborghini đã xem xét khả năng sản xuất khối động monovolume 12 xy-lanh có thể đặt dọc đằng trước. Cửa trước và phần tương ứng của mái xe có khả năng mở ra dạng cánh, và hiệu năng của dòng xe này thật sự phi thường. Tuy nhiên, nguồn lực cho việc phát triển những mẫu xe mới lại bị hạn chế, và quan trọng hơn tất cả là trọng tâm sản xuất khi ấy của thương hiệu hoàn toàn hướng vào việc phát triển một mẫu GT có động cơ 12 xy-lanh.

Thập niên 90 – dấu ấn của biểu tượng Diablo và sự tiếp nối những thử nghiệm, phát triển các biến thể mới

Vào năm 1985, mẫu xe với tên mã P132 được bắt đầu nghiên cứu, mà sau này được đặt tên chính thức là Diablo vào năm 1990, được ủy quyền từ nhiều nhà thiết kế xe khác nhau. Cơ chế của chiếc xe được quyết định phải phát triển trực tiếp từ Countach. Sau năm năm thực hiện và tinh chỉnh, Diablo đã làm cả thế giới choáng ngợp. Nhiệm vụ thay thế một huyền thoại như Countach là một trọng trách to lớn mà Diablo đã chứng minh mình đã hoàn thành xuất sắc. Ngày nay, sau hơn 30 năm, Diablo nhận được tình yêu và sự chú ý không kém gì người đàn anh Countach của nó. Mẫu Diablo Roadster được phát triển vào năm 1992, mẫu siêu xe mui trần mang khối động cơ 12 xy-lanh. Và sau đó từ chiếc Diablo nguyên mẫu, Carrozzeria Zagato tạo ra phiên bản Canto vào năm 1996 đã tiến rất gần tới tiêu chuẩn của những chiếc xe thương mại, cùng với mẫu Raptor – có bản lề cửa trước và mui xe có thể mở cùng lúc. Bên cạnh đó là các phiên bản Pregunta được tạo ra bởi Heuliez vào năm 1998 với khe hút gió lớn ở phía dưới và kiểu dáng siêu hiện đại, và phiên bản L147 được tạo ra bởi I.D.E.A. Institute vào năm 1999.

Dự án P140, tập trung vào việc tạo ra một chiếc siêu xe thể thao với động cơ V8 hoặc V10, đã mang đến sự ra đời của mẫu Lamborghini “mini” có tên Gallardo vào năm 1987 – chính dòng xe thứ hai này đã cũng cố thêm vào thành công thương mai vững chắc của Lamborghini. Khả năng sử dụng các động cơ khác nhau và tùy chọn kiểu dáng khác nhau đã được xem xét, với những phản hồi đúng đắn đến từ phiên bản Calà được thiết kế bởi Giorgetto Giugiaro vào năm 1995 tại Geneva Motor Show. Khối lượng và phân bổ tỉ lệ tương tự Gallardo, trong khi các đường thiết kế bo tròn trở nên sắc cạnh hơn để phù hợp với phong cách điển hình của Lamborghini. Một phiên bản mui trần của Calà cũng được hình dung, cho thấy ý định của Lamborghini trong việc tạo ra một chiếc roadster.

Thập niên 2000 – sự hồi sinh những tượng đài và bùng nổ của những biến thể tập trung vào hiệu suất - công nghệ

Mẫu concept S vào năm 2005 là tác phẩm của Luc Donckerwolke – Giám đốc của Lamborghini Centro Stile vào thời điểm đó. Dựa trên nền tảng Gallardo, chiếc xe có thiết kế không mui với đặc trưng là buồng lái giao thoa bởi các chi tiết thanh ngang và dọc ngăn cách các ghế ngồi, tính khí động học đặc biệt tinh tế tăng cường nhờ việc nghiên cứu kỹ lưỡng các dòng khí chảy qua gầm xe và cải thiện hành vi vận hành.