Bạn không cần 1 chiếc Vespa trong cuộc sống thường nhật của mình. Bạn khao khát sở hữu nó!
Đã từ lâu, nước Ý được coi là một trong những quốc gia có truyền thống văn hóa lâu đời và đặc sắc nhất thế giới. Văn hóa của nước Ý được thể hiện bằng nhiều phương tiện khác nhau, từ hội họa, kiến trúc cho đến thi ca. Tuy nhiên, khi nhắc đến nước Ý, chúng ta thường nghĩ ngay đến những hãng xe danh tiếng, và Vespa là một trong những biểu tượng kinh điển nhất của văn hóa Ý. Với hơn 70 năm lịch sử và trên 50 mẫu xe được sản xuất, Vespa là dòng xe tạo ra định nghĩa scooter và góp phần thay đổi cách thế giới di chuyển.
Không chỉ là một chiếc xe hai bánh
Những buổi sáng chủ nhật tại thị trấn Urbino, một thị trấn cổ xinh đẹp thuộc tỉnh Peraso, thường rất yên bình và có đôi chút trầm mặc. Ánh mặt trời dù rạng rỡ nhưng vẫn chưa đủ để xua tan lớp sương còn ướt đẫm trên những hòn đá cuội lát đường. Người Ý thường thức khuya và dậy muộn, nên nếu khoảng 7 giờ sáng mà bạn ra đường, có lẽ cũng sẽ chỉ thấy một vài khách du lịch đang rảo bước trên những con đường đá cuội xung quanh quảng trường Palazzo Ducale di Urbino, háo hức đón chờ tiếng chuông đầu tiên chào ngày mới tại nhà thờ Chiesa di San Domenico. Urbino không phải là một tụ điểm du lịch lớn như Rome, Venice hay Florence nên sự ồn ào, huyên náo dường như không tồn tại ở nơi đây.
Nhưng buổi sáng chủ nhật hôm nay thì không vậy. Hàng trăm chiếc Vespa với đủ mọi loại màu sắc sặc sỡ và âm thanh pạch pạch quen thuộc đã luồn lách qua từng ngõ ngách nhỏ và tập hợp tại quảng trường Palazzo Ducale di Urbino. Cưỡi trên những chú ong Vespa là những con người với đủ mọi lứa tuổi và mọi kiểu ăn mặc khác nhau: già, râu tóc bạc phơ cũng có, trẻ măng, nom cũng chưa tròn đôi mươi cũng có; những người đàn ông đầu tóc chải chuốt bóng lộn, khoác lên mình những bộ suit đầy lịch lãm cũng có và tất nhiên, không thiếu những anh chàng, cô gái hipster chính hiệu với phong cách ăn mặc chẳng giống ai.
Họ đều có mặt ở Urbino để tham dự một cuộc diễu hành thường niên, hướng về quê hương của Vespa tại Florence. Trong suốt hành trình kéo dài 2 ngày, họ sẽ khám phá vẻ đẹp lãng mạn của các vùng quê nước Ý cũng như được tận mắt chiêm ngưỡng chiếc Vespa đầu tiên, chiếc Vespa 98 ra đời tháng 4 năm 1946. Đây là mẫu xe đã mở ra chương đầu trong hơn 70 năm lịch sử của một biểu tượng 2 bánh: Vespa.
“Đối với người Italia, Vespa, pizza và spaghetti là quốc hồn quốc túy”, anh Gabriele Cavalli, nhà sáng lập câu lạc bộ Vespa Club Cesena 1950 chia sẻ. “Tôi nhắc lại nhé: Vespa, pizza và spaghetti. Hãy nhìn xung quanh xem. Ngay cả các bạn thiếu niên trẻ măng cũng muốn sở hữu một chiếc Vespa cổ. Điều đó cho thấy họ yêu Vespa, họ yêu một biểu tượng của ngành công nghiệp Ý, họ tôn trọng di sản của đất nước. Việc truyền cảm hứng cho giới trẻ thực sự rất quan trọng”.
Đúng vậy, Vespa không chỉ đẹp mà nó còn có ý nghĩa to lớn với nước Ý, với người dân Ý. Vespa ra đời vào đúng thời kỳ đen tối nhất của nước Ý. Những người Italia bước ra khỏi chiến tranh với tình trạng kiệt quệ, nghèo đói, tuyệt vọng và đang cần một cuộc tái thiết hoàn toàn hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, lịch sử đã cho ta thấy phép màu có thể xảy ra ngay giữa những thời điểm đen tối và tuyệt vọng nhất.
Kết thúc Thế chiến thứ hai, nước Ý kiệt quệ vì thua trận, vì những án phạt đền bù chiến tranh khổng lồ và vì những thành phố lớn, những khu công nghiệp quan trọng bị tổn hại nghiêm trọng. Với nền công nghiệp sản xuất xe hơi gần như biến mất, nhu cầu về một phương tiện di chuyển có giá thành rẻ hơn ô tô đang cấp thiết hơn bao giờ hết. Và thế là chú ong hai bánh Vespa ra đời.
Tháng 4 năm 1946, Piaggio trình làng chiếc Vespa đầu tiên. Trong tiếng Ý, Vespa có nghĩa là ong bắp cày, và thiết kế của chiếc xe scooter này cũng được lấy cảm hứng từ hình dáng con ong. Chiếc Vespa đầu tiên này có thể đạt tốc độ tối đa 60 km/h và có giá bán từ 55.000 Lire, một mức giá rất hợp lý tại thời điểm đó. Vespa đã vô cùng thành công ngay từ giây phút đầu tiên dòng xe này được trình làng: chỉ trong 2 năm 1946 và 1947, gần 20.000 chiếc Vespa được bán đến tay khách hàng; tính riêng giai đoạn 1946 đến 1965, đã có tới 3.350.000 chiếc Vespa được sản xuất tại nước Ý, tức là cứ mỗi 52 người dân Ý, sẽ có một người sở hữu Vespa!
Những chiếc Vespa không chỉ mang đến thành công về mặt thương mại cho Piaggio mà chính bản thân chúng đã trở thành một thứ văn hóa – văn hóa Vespa. Dòng xe này đã trở thành biểu tượng của phong cách, khát vọng tuổi trẻ và trên hết, nó là biểu tượng của sự tự do. Ngồi lên một chiếc Vespa, bạn trẻ trung và tự tin hơn, bạn sẽ thấy cuộc đời thật đẹp, tự do. Chú ong bền bỉ luôn sẵn sàng cùng bạn “chạy trốn” phố phường đông đúc, cùng bạn khám phá những miền đất mới và hòa mình vào thiên nhiên.
Vespa Sprint S – Năng động nhất trong gia đình “thân hẹp”
Một yếu tố quan trọng mang lại sức hút cho dòng xe Vespa là thiết kế đặc biệt của nó. Khi thấy một chiếc xe với hình dáng “thắt đáy lưng ong” trên phố, gần như ai cũng có thể nhận ra đó là Vespa, dù họ không nhận ra đó là phiên bản nào. Rất ít dòng xe có được nét đặc trưng về mặt thiết kế như những chú ong Vespa, cũng rất ít dòng xe bị … nhái nhiều như Vespa!
Chiếc Vespa đầu tiên được thiết kế bởi Corradino D'Ascanio, một cựu kỹ sư máy bay. Ngay khi chiếc Vespa đầu tiên ra đời, nó đã gây ấn tượng mạnh bởi thiết kế thép dập nguyên khối đặc biệt của nó – thứ chưa từng xuất hiện trên một mẫu xe 2 bánh nào trước đó. Thân xe, nắp che động cơ và yếm xe đều được làm bằng thép dập và kết nối với nhau thành một khối đồng nhất, tạo nên sự chắc chắn và bền bỉ vượt trội so với kiểu thiết kế khung xe thông thường. Sàn xe phẳng, tay lái cao khiến người lái rất dễ điều khiển chiếc Vespa, dù họ là phụ nữ mặc váy hay những quý ông mặc suit. Hai tấm che động cơ vừa giúp bùn đất không bắn lên quần áo người ngồi, khiến bạn có thể thoải mái sử dụng xe kể cả khi trời mưa. Những đường nét đơn giản nhưng đầy tinh tế đã song hành cùng hàng chục thế hệ Vespa trong hơn 70 năm qua.
Kể từ khi ra đời vào năm 1946, dòng xe Vespa nhanh chóng gặt hái thành công trên phạm vi toàn cầu. Năm 1956, 1 triệu chiếc Vespa xuất xưởng và đến năm 1970, chiếc Vespa thứ 4 triệu chính thức được sản xuất. Tính đến nay, Piaggio đã sản xuất hơn 18 triệu chiếc Vespa và biến dòng scooter này trở thành một trong những mẫu xe bán chạy nhất trong lịch sử. Đóng góp vào thành công đó là những mẫu xe huyền thoại như Vespa 50 hay Vespa GS 150 và ở thời hiện đại, Vespa Sprint S là một trong những dòng xe nổi bật nhất trong gia đình Vespa thân hẹp. Phiên bản Sprint S 125 có giá bán lẻ đề xuất 77,5 triệu đồng và có 6 màu sắc trẻ trung, trong khi đó, phiên bản Sprint S 150 có 2 kiểu phối màu và giá bán đề xuất 89,9 triệu đồng.
Biến thể Sprint S là sự kết hợp hoàn hảo giữa trải nghiệm lái thú vị và kiểu dáng đặc trưng của dòng xe Vespa, mang lại trải nghiệm toàn diện cho người cầm lái. Vespa Sprint S được lắp ráp tại nhà máy của Piaggio tại Việt Nam và tuân thủ tiêu chuẩn toàn cầu của Piaggio. Do đó, chất lượng xe Vespa lắp ráp tại Việt Nam là không có sự khác biệt so với phiên bản châu Âu.
Ngoài kiểu dáng kinh điển của dòng xe Vespa, phiên bản Sprint S cũng có những điểm nhấn riêng. Đó là cụm đèn pha LED 2 tầng được đặt trong hộp đèn hình lục giác. Hộp đèn lục giác mạ crôm của Sprint S có thiết kế mạnh mẽ và thể thao hơn kiểu đèn tròn truyền thống. Phần đầu xe được gia công tỷ mỉ với các chi tiết có độ hoàn thiện cao và một vài điểm nhấn mạ crôm rất tinh tế.
Đặc biệt, 2 chiếc gương chiếu hậu mạ crôm có thiết kế hình chiếc lá rất thẩm mỹ và khác biệt. Mặt gương được phủ lớp chống chói để người lái dễ dàng quan sát dù đang di chuyển giữa trời nắng gắt hoặc có người bật đèn pha đi sau xe. Nếu như tôi nhớ không nhầm thì tại Việt Nam, chỉ có duy nhất dòng xe Vespa là có gương phủ chống chói.
Nhìn sang phần thân xe, Vespa Sprint S thực sự nổi bật với những điểm nhấn bắt mắt. Phong cách thể thao được thể hiện ở bộ la-zăng 12 inch đa chấu sơn đen bóng và các chi tiết được nhấn màu đỏ như thanh giảm xóc trước, hốc còi và bộ tem bên sườn xe.
Một điểm khác biệt nữa của phiên bản Sprint S là yên xe thể thao bọc da lộn và thêu chỉ màu trắng tương phản. Tay dắt bằng kim loại mạ crôm cũng là nét đặc trưng của dòng xe Vespa. Ở phần đuôi xe, cụm đèn phanh dạng LED tròn là điểm nhấn cuối cùng hoàn thiện vẻ đẹp khỏe khoắn và thể thao của Vespa Sprint S.
Sang chảnh nhưng đầy tiện ích
Vespa luôn là dòng xe có thiết kế cổ điển nhưng điều đó không có nghĩa rằng xe không được nâng cấp những trang bị thời thượng. Thiết kế của cụm đồng hồ của Vespa Sprint S được lấy cảm hứng từ chiếc Sprint đầu tiên ra đời năm 1965. Cụm đồng hồ là sự kết hợp giữa đồng hồ tốc độ dạng analog và màn hình LCD, cung cấp đầy đủ thông tin cho người lái.
Xe Sprint S 150 được trang bị thêm hệ thống khóa từ Immobilizer mã hóa khóa động cơ, có tác dụng khóa động cơ khi sử dụng không đúng chìa khóa của xe để khởi động xe. Chỉ khi chìa khóa từ được nhận dạng thì hệ thống mới cho phép động cơ khởi động, đảm bảo tính an toàn tuyệt đối dành cho xe, khác với chìa khóa thông minh của Honda thiếu tính an toàn...
Một tiện ích đáng giá nữa của Vespa Sprint S là nút bấm mở cốp xe được tích hợp ngay sau yếm xe. Piaggio cũng bố trí một ngắn chứa đồ nhỏ ở yếm xe có tích hợp cổng USB, người dùng có thể sạc điện thoại hoặc các thiết bị ngoại vi bằng cổng USB này. Bên dưới yên xe là một khoang chứa đồ có thể tích 16,6 lít, đủ lớn để chứa 2 mũ bảo hiểm nửa đầu và nhiều vật dụng cá nhân khác. Vespa vẫn “cương quyết” không đẩy bình xăng xuống sàn xe nên cốp dưới yên cũng chỉ vừa đủ chứ không thực sự quá rộng rãi. Đổi lại thì sàn xe được hạ thấp nên bạn có thể để chân rất thoải mái, ít bị mỏi khi đi hành trình dài.
Bên cạnh đó, một tính năng nổi bật khác là hệ thống chống bó cứng phanh ABS ở bánh trước. Hệ thống sẽ theo dõi tốc độ quay của bánh trước và so sánh với tốc độ di chuyển của xe, nếu 2 tham số này lệch nhau khi giảm tốc thì máy tính sẽ can thiệp vào hệ thống phanh trước, ngăn chặn hiện tượng bó cứng phanh. Đây là hệ thống đang dần trở nên phổ biến trên xe 2 bánh và Piaggio là hãng xe tiên phong trong việc áp dụng ABS trên các sản phẩm của họ.
Về kích thước tổng thể, Vespa Sprint S 150 có chiều dài 1.863 mm, chiều rộng 695 mm, chiều cao yên 790 mm. Chiều cao yên của Vespa Sprint S 150 cùng với trọng lượng xe 120 kg khiến Vespa Sprint S chỉ phù hợp với người có chiều cao trên mức trung bình. Dù vậy, hệ thống treo êm ái với giảm xóc sau 4 mức điều chỉnh và bộ lốp bản rộng với tiết diện 110 mm trước, 120 mm sau sẽ khiến người lái tận hưởng hành trình thoải mái và êm ái với Vespa Sprint S ở bất kỳ địa hình nào.
Trải nghiệm
Cả phiên bản Vespa Sprint S 125 và 150 đều sở hữu những khối động cơ iGet tiên tiến. Những khối động cơ của dòng Vespa đã được thử nghiệm hơn 1 triệu kilomét trước khi thương mại hóa. Từng chi tiết được tối ưu hóa để giảm ma sát, giảm hao phí công suất và giảm độ ồn. Đặc biệt, ECU của động cơ iGet được bổ sung cả 1 cảm biến áp suất khí quyển để đảm bảo buồng đốt luôn cháy tối ưu dù chiếc xe đang hoạt động ở cao độ nào.
Bên cạnh đó, tấm ốp hộp số CVT được tái thiết kế để giảm tiếng ồn, độ rung và tăng tính ổn định ở tốc độ cao. Những thay đổi trên được áp dụng để những chiếc Vespa hoạt động tối ưu trong điều kiện môi trường Việt Nam. Với hàng loạt nâng cấp đáng kể, phiên bản động cơ iGet 125 sản sinh công suất tối đa 10,5 mã lực và đạt mô-men xoắn cực đại 10,4 Nm, phiên bản iGet 150 phân khối có công suất tối đa 12,5 mã lực và đạt mô-men xoắn cực đại 12,12 Nm.
Khi lần đầu tiên vặn thốc ga chiếc Sprint S, tôi đã hơi giật mình vì chiếc xe phản ứng gần như tức thì! Gia tốc của chiếc scooter này ngay từ nước ga đầu là rất tốt, hoàn toàn có thể khiến một vài anh chàng cưỡi xe côn tay 150 phân khối phải bẽ mặt! Tại đường thử riêng, Vespa Sprint S duy trì khả năng tăng tốc ấn tượng cho đến 80 km/h rồi giảm dần. Đây là hiệu năng hoàn toàn đủ để thỏa mãn khả năng đi phố cũng như đi đường trường của khách hàng Việt. Khối động cơ mới dường như cũng bớt nóng hơn dù vẫn chỉ được làm mát bằng không khí. Dù vậy, khi cần lấy đồ trong yên xe thì bạn mới cảm nhận rõ ràng sức nóng của động cơ iGet. Tốt nhất là bạn không nên để điện thoại hay sạc dự phòng trong cốp xe.
Dù vậy, tôi dễ dàng bỏ qua sự khó chịu bởi hơi nóng khi đẩy nhanh tốc độ cầm lái. Chiếc xe rất “ngoan”, tuân theo từng cú vặn ga với độ chính xác tay ga đến đáng ngạc nhiên. Chiếc Vespa đắt tiền này có khung vỏ thép cứng cáp, kết hợp với hệ thống treo được tinh chỉnh kỹ lưỡng nên vô cùng êm ái, dù tôi thường xuyên chạy qua những tuyến đường đang bị cày nát bởi các dự án đường trên cao như Hồ Tùng Mậu hay Nguyễn Trãi. Đầu xe nhẹ và linh hoạt, cảm giác mặt đường truyền lên tay lái cũng rất tốt, khiến tôi cảm thấy tự tin lả lướt với chiếc Vespa. Đây là sự thanh thoát khác hẳn với những mẫu xe Nhật cùng phân khúc. Tuy nhiên, khi vào cua với tốc độ trên 60 km/h, tôi có thể cảm nhận rõ bánh trước bị thiếu lái (understeer) khá rõ rệt. Để khắc phục điều này thì bạn phải chủ động ngả người nhiều hơn khi vào cua.
Về độ “ăn uống” thì tôi thấy những chiếc Vespa hiện đại cũng tương đối tiết kiệm xăng. Tôi đổ 4 lít xăng và kết thúc quá trình trải nghiệm, chiếc xe di chuyển được 140 km trước khi báo đèn. Như vậy, xe chạy 100 km/h sẽ hết khoảng 3 lít xăng với các chạy xe phóng khoáng, hào sảng đặc trưng của tôi khi trải nghiệm xe. Nếu chạy từ tốn và “thanh cảnh” hơn thì đạt 2,5 lít/100 km là không quá khó.
Kết luận
Một chiếc Vespa vẫn sẽ luôn là biểu tượng thời trang, là đại diện cho một phong cách sống. Dù vậy, ở thời hiện đại, biểu tượng Vespa không còn đỏng đảnh và khó chiều như trước nữa. Những chiếc Vespa thời nay đã ngoan hiền, êm ái và bền bỉ hơn nhiều so với những thế hệ trước đó. Có người sẽ gọi đó là “mất chất” nhưng đối với tôi, đó là sự thay đổi để phù hợp với thời đại mới. Một biểu tượng nếu muốn tồn tại lâu bền thì phải biết cách tự làm mới bản thân nhưng không đánh mất giá trị truyền thống. Thế giới 4 bánh có Porsche 911, thế giới 2 bánh có Vespa!
Vĩ Phạm (Tuoitrethudo)