Để chặn đứng các vụ tai nạn giao thông thảm khốc ban đêm

Những vụ tai nạn đau lòng

Vụ TNGT thảm khốc xảy ra trên QL1 đoạn qua huyện Hàm Tân, Bình Thuận xảy ra vào khoảng hơn 1h sáng 21-7 vừa qua vẫn chưa khiến dư luận hết bàng hoàng. Cụ thể, cú va chạm nghiêm trọng giữa ôtô khách 16 chỗ BSK: 86B-01087 (xe Anh Trinh - Hàm Thắng) đi hướng Phan Thiết - Đồng Nai và ô tô tải BKS: 79N-0315 đi hướng ngược lại đã khiến 8 người chết và 7 người bị thương. Quá trình điều tra, lực lượng chức năng xác định nguyên nhân dẫn đến tai nạn là do xe khách đi lấn làn, đâm vào xe tải đi chiều ngược lại.

Chỉ trước đó chục ngày, một vụ tai nạn thảm khốc khác cũng xảy ra trên địa bàn tỉnh Kon Tum làm 5 người chết. Vào khoảng 4h sáng 11-7, tại Km23+850 QL14C, thuộc địa bàn xã Rờ Koi, huyện Sa Thầy, Kon Tum, xe khách giường nằm BKS: 36B-022.32 (trên xe chở 38 người) đã lao xuống vực sâu 20m. Hậu quả, 5 người chết, 30 người bị thương, cảnh sát PCCC phải cắt xe để đưa các nạn nhân kẹt bên trong (bao gồm 5 nạn nhân đã xác định tử vong) ra ngoài. Đáng nói, trong quá trình điều tra, lực lượng chức năng phát hiện một phụ xe dương tính với ma túy. 

Trước hàng loạt vụ tai nạn thảm khốc xảy ra liên tiếp, Thủ tướng Chính phủ đã có công điện gửi các bộ, ngành và UBND các địa phương có tai nạn xảy ra yêu cầu điều tra làm rõ nguyên nhân và xử lý nghiêm vi phạm. Trong đó, Thủ tướng yêu cầu Bộ Công an chỉ đạo Công an tỉnh Bình Thuận và công an các địa phương có xảy ra các vụ TNGT nghiêm trọng khẩn trương điều tra, xác minh nguyên nhân; lưu ý kiểm tra về nồng độ cồn và chất ma túy trong cơ thể lái xe để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật, kể cả xử lý trách nhiệm của chủ xe và doanh nghiệp kinh doanh vận tải khi để xảy ra tình trạng lái xe có vi phạm nồng độ cồn, chất ma túy. 

Đồng thời, có phương án kiểm tra và xử lý vi phạm đối với xe chở khách, xe chở hàng hoạt động trong thời gian từ 21h đến 5h sáng. Bộ GTVT cùng với các Sở GTVT địa phương kiểm tra toàn diện việc chấp hành các quy định kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô đối với doanh nghiệp là chủ sở hữu phương tiện trong vụ tai nạn, kiểm tra điều kiện an toàn của kết cấu hạ tầng giao thông trên các tuyến quốc lộ như QL1, QL5, QL14, QL51.

Chuyện cũ vẫn mới

Cũng cần phải nhắc lại rằng, vấn đề liệu có nên cấm xe khách, đặc biệt là xe khách chạy đường dài, đường đồi núi vào ban đêm đã được đặt ra nhiều lần khi hàng loạt vụ TNGT thảm khốc được dư luận quan tâm. Thậm chí, năm 2012, Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam đã có văn bản gửi Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đề xuất, cấm xe khách chạy ban đêm vì tiềm ẩn nguy cơ TNGT. Tuy nhiên, Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã bác bỏ đề xuất này. 

Bộ GTVT cũng đã nhiều lần yêu cầu Tổng cục Đường bộ Việt Nam; Cục Đăng kiểm Việt Nam; Vụ Khoa học công nghệ; Vụ An toàn giao thông; Sở GTVT các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường quản lý hoạt động của xe khách giường nằm và xe khách chạy đêm. Theo đó, Bộ GTVT yêu cầu Sở GTVT các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các đơn vị kinh doanh vận tải hành khách bằng xe ô tô khảo sát kỹ điều kiện kết cấu hạ tầng trên tuyến đường, nghiên cứu xây dựng phương án hoạt động trong đó có phương án sử dụng xe giường nằm phù hợp đối với điều kiện của mỗi tuyến đường, đặc biệt các tuyến đường đèo dốc, quanh co, có tầm nhìn hạn chế. 

Đối với xe giường nằm, xe chạy đêm có hành trình chạy liên tục từ 4 tiếng trở lên, đơn vị kinh doanh vận tải phải bố trí đảm bảo mỗi lái xe chỉ lái liên tục tối đa 4 tiếng sau đó phải thay ca cho lái xe khác (thời điểm chạy đêm tính từ 20h hôm trước đến 8h hôm sau). Bộ GTVT cũng yêu cầu rà soát, tổng hợp số lượng xe khách giường nằm và xe chạy đêm tại địa phương mình và yêu cầu các doanh nghiệp lập phương án hoạt động theo chỉ đạo của Bộ GTVT để theo dõi, kiểm tra thực hiện…

Cuối năm 2013, Bộ GTVT tiếp tục yêu cầu các đơn vị liên quan tăng cường quản lý hoạt động của xe khách giường nằm và xe khách chạy đêm. Yêu cầu Tổng cục Đường bộ nghiên cứu đề xuất các quy định quản lý xe giường nằm, xe chạy đêm và đưa vào dự thảo Nghị định của Chính phủ về điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô. 

Là một người thường xuyên di chuyển bằng xe khách ban đêm từ Hà Nội về Hà Tĩnh, anh Nguyễn Đức Hùng ở Ngọc Thụy, Long Biên, Hà Nội chia sẻ: “Tôi chọn di chuyển bằng xe khách chạy đêm từ Hà Nội về Hà Tĩnh vì khá tiện lợi, tiết kiệm thời gian. Thông thường, khoảng 21h tôi từ Hà Nội bắt xe khách đi, lên xe ngủ một giấc là đã về đến Hà Tĩnh mà không mất thời gian ban ngày”. Theo anh Hùng cũng như nhiều người thường xuyên di chuyển bằng xe khách đêm, mặc dù có lo ngại đến vấn đề an toàn, nhưng vì tính tiện lợi cũng như tiết kiệm thời gian nên nhiều người vẫn lựa chọn. 

Bày tỏ quan điểm về xe đường dài chạy đêm dễ gây tai nạn thảm khốc, Tiến sỹ Trần Hữu Minh - Phó chánh Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia cho biết, về nhịp sinh học của con người, từ 23h - 6h sáng là khung thời gian nghỉ ngơi nên lái xe thường mệt mỏi và buồn ngủ. Bên cạnh đó, đây cũng là khoảng thời gian đường vắng cộng với quan niệm lực lượng chức năng ít kiểm soát, xử phạt, nên lái xe có tâm lý chủ quan dễ chạy quá tốc độ, vượt ẩu.