Giai đoạn 2024-2025, thành phố dự kiến tổ chức thí điểm kiểm định đối với xe máy từ 5 năm sử dụng trở lên và kiểm định 1 lần/năm.
Mới đây, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) Hà Nội vừa có báo cáo kết quả Chương trình đo kiểm khí thải mô tô, xe gắn máy cũ và đề xuất lộ trình kiểm định khí thải trên địa bàn thành phố.
Kết quả kiểm tra khí thải ngẫu nhiên của 5.240 xe mô tô, xe gắn máy có tuổi đời trên 5 năm cho thấy, các xe máy đã qua 5 năm sử dụng có xu hướng phát thải vượt giới hạn cho phép hiện nay (tỉ lệ xe không đạt TCVN 6438:2018 mức 1 là 54,2% và không đạt mức 2 là 60,65%). Đối với những xe được bảo dưỡng định kỳ, tỷ lệ không đạt TCVN 6438:2018 mức 1 chỉ ở mức 9,54%. Điều này cho thấy, việc bảo dưỡng xe đóng vai trò rất quan trọng trong việc kiểm soát lượng khí thải.
Trong khoảng thời gian từ 12/11/2021 đến tháng 3/2022, chỉ có 4 xe máy được người dân tự nguyện đồng ý thải bỏ và nhận hỗ trợ đổi xe máy mới theo quy định của chương trình.
Qua khảo sát trực tiếp 3.867 chủ xe máy trên địa bàn Hà Nội cho thấy, 86% người dân ủng hộ chính sách kiểm soát khí thải xe máy. Mức phí kiểm tra khí thải được đa số người dân chấp thuận trong khoảng 30.000 - 50.000 đồng/lần với tần suất 1 lần/năm. Có khoảng 29% người dân cho biết sẽ đưa xe máy cũ, thải bỏ tới các điểm thu hồi theo quy định.
Sở Tài nguyên và Môi trường đã đề xuất các giải pháp kiểm soát khí thải xe máy như sau:
Giai đoạn chuẩn bị bắt đầu từ năm 2023 với việc xây dựng khung pháp lý và ban hành Kế hoạch kiểm soát khí thải xe máy theo các giải pháp đề xuất; nghiên cứu phân vùng bảo vệ môi trường không khí và hạn chế xe máy; xây dựng và ban hành Tiêu chuẩn khí thải xe máy đang lưu hành và các tiêu chuẩn, quy định liên quan đến quản lý khí thải xe máy, bao gồm cả đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị phục vụ kiểm định khí thải xe máy. Đồng thời thực hiện các hoạt động tuyên truyền, vận động sâu rộng trên địa bàn toàn Thành phố về kiểm soát khí thải xe máy.
Giai đoạn thí điểm từ 2024-2025, thành phố sẽ kiểm định kiểm định hàng năm với xe máy từ 5 năm sử dụng trở lên. Có thể nghiên cứu phương án dán tem kiểm định khí thải để phân biệt. Đồng thời giai đoạn này sẽ bắt đầu áp dụng phân vùng các khu vực theo tiêu chuẩn khí thải.
Giai đoạn thực thi toàn phần bắt đầu từ năm 2026, xe đã sử dụng từ 3-5 năm trở lên phải kiểm định khí thải định kỳ.
Dự kiến, Hà Nội sẽ xây dựng hệ thống kiểm soát khí thải xe máy bao gồm 170 trạm kiểm định cố định và lưu động; đầu tư hệ thống camera giao thông để phát hiện xe xả khói đen (có thể sử dụng chung với camera giao thông hiện có); đầu tư trạm kiểm định khí thải lưu động (xử lý đo ngay bên đường để xử phạt các xe xả khói đen)... . Sau đó sẽ nghiên cứu, áp dụng thu phí khí thải cho các khu vực theo phân vùng bảo vệ.
Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cho rằng việc kiểm soát khí thải xe máy thông qua kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ sẽ thu được nhiều lợi ích, cụ thể như sẽ không làm phát sinh chi phí cho người dân do chi phí từ việc tiết kiệm nhiên liệu có thể bù đắp cho chi phí kiểm tra và bảo dưỡng xe; tạo thêm việc làm cho người lao động và doanh thu từ việc kiểm tra và bảo dưỡng xe máy cho đơn vị kiểm định theo quy định pháp luật.
Thêm nữa, chính sách này sẽ giúp giảm 35,55% tổng lượng CO, 40% tổng lượng HC phát thải. Ngoài ra, chính sách cũng giúp giảm gánh nặng ngân sách từ các dịch vụ y tế cho việc khắc phục hậu quả do tác động của ô nhiễm không khí và từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống.
T.T (Tuoitrethudo)