Bạn đọc hỏi: Một người phụ nữ bị 2 tên cướp giật túi xách khi đi xe máy và ngã ra đường. Khi đó, do quá bất ngờ và khoảng cách quá gần nên tôi không kịp đạp phanh ô tô dừng lại dẫn việc để xe chèn qua người chị ấy. Hậu quả là chị này tử vong sau đó ít ngày... Xin hỏi luật sư, liệu tôi có phải đi tù không? Hoàng Công Đang (Vĩnh Phúc)
Luật sư Đặng Văn Sơn trả lời:
Luật sư Đặng Văn Sơn (VPLS Đặng Sơn và Cộng sự; Số nhà 31, ngõ 192, đường Tam Trinh, Yên Sở, Hoàng Mai, Hà Nội)
Tình huống của bạn nêu trên có những yếu tố quy định tại chương IV - Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi năm 2017 về những trường hợp loại trừ trách nhiệm hình sự mà cụ thể là quy định tại Điều 20 - sự kiện bất ngờ. Theo đó, “Người thực hiện hành vi gây hậu quả nguy hại cho xã hội trong trường hợp không thể thấy trước hoặc không buộc phải thấy trước hậu quả của hành vi đó, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự”.
Theo quy định của pháp luật sự kiện bất ngờ là tình tiết loại trừ yếu tố lỗi của hành vi phạm tội. Sự kiện bất ngờ là trường hợp đã gây ra hậu quả thiệt hại cho xã hội nhưng người có hành vi đó lại không phải chịu trách nhiệm hình sự vì họ không buộc phải thấy trước hoặc không thể thấy trước hậu quả nguy hiểm cho xã hội của hành vi do mình gây ra. Hay nói cách khác là vì họ không có lỗi. Về mặt lý luận, để có thể xác định hành vi của ai đó có thuộc trường hợp sự kiện bất ngờ hay không thì cần phải thỏa mãn các dấu hiệu sau:
Trước hết, hành vi được thực hiện bởi chủ thể đủ năng lực trách nhiệm hình sự phải xâm hại đến các quan hệ pháp luật mà luật hình sự bảo vệ. Thứ hai là người thực hiện hành vi không mong muốn hậu quả của hành vi đó xảy ra. Và thứ ba là người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội không nhận thức được hành vi sẽ gây nên hậu quả hay không thấy được hậu quả và họ không có nghĩa vụ phải biết điều đó.
Từ những phân tích trên, bạn cần xem xét lại toàn bộ sự việc để xác định tình huống của bạn xảy ra có đủ các yếu tố của quy định về sự kiện bất ngờ không. Trên cơ sở của hiện trường sự việc, cơ quan điều tra sẽ làm rõ và xác định sự việc bạn gây ra cái chết của người phụ nữ có thuộc sự kiện bất ngờ không, bạn cũng có thể căn cứ vào quy định của pháp luật để chứng minh hành vi của mình. Nếu xác định sự việc bạn gây ra chết người là sự kiện bất ngờ thì bạn không phải chịu trách nhiệm hình sự.
ANTĐ