Việc ô tô có xu hướng ngày càng to ra đã khiến cho đường phố ngày càng trở nên chật chội hơn. Không chỉ vậy, điều này còn làm gia tăng nguy cơ tử vong trong các tính huống va chạm giữa ô tô với người đi bộ và đi xe đạp.
Liên đoàn Giao thông và Môi trường Châu Âu (Transport & Environment – T&E) đã lên kế hoạch tổ chức một cuộc vận động yêu cầu các nhà lập pháp có các biện pháp nhằm đặt ra giới hạn về kích thước đối với các loại xe ô tô mới, nhất là dòng xe SUV. Theo đơn vị này, việc ô tô ngày càng to ra đã làm gia tăng nguy cơ gây mất an toàn giao thông.
Theo báo cáo của Transport & Environment, các loại xe chở khách mới đang rộng hơn 1 cm sau mỗi 2 năm. Chiều rộng trung bình của ô tô đã tăng lên 180,3 cm trong nửa đầu năm 2023, từ mức 177,8 cm vào năm 2018. Dữ liệu do ICCT tổng hợp xác nhận ô tô có xu hướng ngày càng to ra trong hai thập kỷ tính đến năm 2020.
Tất cả các xe mới ở EU hiện tuân theo giới hạn chiều rộng tối đa là 255 cm. Tuy nhiên, T&E cho rằng các nhà lập pháp cần phải cân nhắc về việc đặt ra các giới hạn phù hợp đối với từng loại xe, nếu không muốn những chiếc SUV dần to như xe tải.
James Nix, Giám đốc Chính sách Phương tiện tại T&E, cho biết: “Ô đã ngày càng rộng hơn trong vài thập kỷ qua và xu hướng này sẽ tiếp tục cho đến khi chúng ta thiết lập giới hạn chặt chẽ hơn. Hiện tại, luật pháp cho phép ô tô con rộng ngang với xe tải. Hậu quả là sự xuất hiện của SUV cỡ lớn và bán tải kiểu Mỹ, gây nguy hiểm cho người đi bộ, người đi xe đạp và tất cả những người tham gia giao thông”.
Nghiên cứu của T&E cũng cho thấy trong số 100 mẫu xe bán chạy nhất năm 2023, 52% số xe bán ra quá rộng so với chỗ đỗ xe trên đường tối thiểu được chỉ định (180 cm) ở các thành phố lớn, bao gồm London, Paris và Rome. Bãi đậu xe ngoài đường giờ đây trở nên chật hẹp ngay cả đối với những chiếc xe mới trung bình (rộng 180 cm), trong khi những chiếc SUV hạng sang cỡ lớn không còn phù hợp. Với chiều rộng khoảng 200 cm, những chiếc SUV hạng sang cỡ lớn để lại quá ít không gian cho hành khách lên xuống xe.
Bất chấp việc các đô thị ngày càng trở nên chật chội hơn, các mẫu SUV hạng sang ngày càng được mở rộng kích thước. Chẳng hạn, Land Rover Defender đã tăng 20,6 cm so với phiên bản trước đó, BMW X5 tăng 6 cm chỉ trong sáu năm và Volvo EX90 tăng 4,1 cm so với XC90. Không chỉ các mẫu xe cỡ lớn mà xu hướng mở rộng kích thước còn được các nhà sản xuất áp dụng đối với các mẫu xe vừa và nhỏ. Do đó, hầu hết các mẫu xe thế hệ mới đều có kích thước to hơn nhiều so với đời cũ.
Ở hầu hết các trường hợp, ô tô mới có kích thước lớn hơn đời cũ ở cả chiều rộng, chiều dài và chiều cao. Theo T&E, điều này làm gia tăng mức độ nguy hiểm khi xảy ra va chạm. Các thống kê gần đây cho thấy việc tăng 10 cm chiều cao phần đầu xe làm tăng 30% nguy cơ tử vong trong các vụ va chạm với người bộ và đi xe đạp. Bên cạnh đó, kích thước ô tô ngày càng được mở rộng kết hợp với số lượng xe gia tăng theo từng năm khiến cho không gian di chuyển ngày càng trở nên chật hẹp, kéo theo việc gia tăng nguy cơ xảy ra tai nạn.
Một số thành phố ở châu Âu đã áp dụng quy định đỗ xe chặt chẽ hơn đối với xe SUV. Sắp tới, người dân Paris sẽ bỏ phiếu về đề xuất tăng gấp 3 lần chi phí đỗ xe với những chiếc ô tô cỡ lớn. Nếu được thông qua, biện pháp mới tại thủ đô Pháp sẽ tạo tiền lệ quan trọng cho nhiều khu vực khác đang xem xét thay đổi tương tự.
Barbara Stoll, Giám đốc Chiến dịch Thành phố Sạch tại T&E, cho biết: “Những chiếc SUV là mối đe dọa đối với kết cấu đô thị. Trừ khi chúng ta hành động ngay bây giờ, ngày càng nhiều không gian công cộng quý giá của chúng ta sẽ bị những chiếc ô tô ngày càng lớn hơn lấy đi khỏi người dân - đây không phải là một tương lai sạch hơn, tươi sáng hơn và xanh hơn mà người dân mong muốn”.
T&E cho biết các nhà lập pháp EU nên yêu cầu xem xét lại chiều rộng tối đa của ô tô mới khi họ cập nhật luật trong những tháng tới. Ngoài ra, chính quyền thành phố nên quy định phí đỗ xe và phí cầu đường dựa trên kích thước và trọng lượng xe, để những chiếc SUV và xe bán tải hạng sang cỡ lớn phải trả nhiều tiền hơn khi sử dụng nhiều không gian hơn.
Thái Sơn (Tuoitrethudo)
Tham khảo: Transport & Environment