Spirit of Ecstasy: Biểu tượng của chuyện tình vượt thời gian

Từ một bi kịch của tình yêu

Trong suốt hơn một thế kỷ, những chiếc xe Rolls-Royce đã được gắn liền với bức tượng Spirit of Ecstasy, một trong những biểu tượng nổi tiếng nhất từng được chế tác. Tuy nhiên, điều đáng chú ý hơn cả là các chi tiết trong câu chuyện về bức tượng này vẫn còn để ngỏ với nhiều suy đoán, gây nên không ít tranh cãi.

Trước khi thương hiệu tiến vào một kỷ nguyên điện khí hóa mới, Rolls-Royce hé lộ bí ẩn đằng sau “Thiếu phụ bay" để làm rõ các chứng cứ, dựa trên tư liệu cụ thể và thông tin thực tế. Đó là câu chuyện về bốn con người có xuất thân khác nhau, với tính cách khác biệt và các mối quan hệ đan xen, có phần phức tạp, đây cũng là nguồn gốc cho biểu tượng nổi tiếng và đáng mơ ước nhất thế giới.

Các nhân vật chính trong câu chuyện bi kịch này bao gồm:

Ngài John Walter Edward Douglas-Scott-Montagu, Nam tước Baron Montagu thứ 2 của Beaulieu (1866-1929). Một nhà tiên phong trong phong trào phát triển ngành công nghiệp ôtô, đồng thời là nhà biên tập của tạp chí xe hơi Car Illustrated. Lâu đài tổ tiên của Ngài ở vùng New Forest, Anh - hiện là nơi tọa lạc của National Motor Museum (Bảo tàng Mô tô Quốc gia).

Ngài Claude Goodman Johnson (1864-1926), Thư ký của Automobile Club of Great Britain & Ireland (Câu lạc bộ Ô tô của Vương quốc Anh và Ireland), sau này là Royal Automobile Club (Câu lạc bộ Ô tô Hoàng gia), trước khi theo Ngài Hon Charles Stewart Rolls tham gia vào hoạt động kinh doanh vào năm 1903. Claude là một nhà báo tài năng, với sự nhạy bén trong lĩnh vực kinh tế thương mại.

Quý cô Eleanor Velasco Thornton (1880-1915). Cô là nguồn cảm hứng cho câu chuyện về biểu tượng Spirit of Ecstasy. Vốn là một nữ diễn viên kiêm vũ công, cô cũng đảm đương vai trò là trợ lý của Claude Johnson cho đến năm 1902, khi cô trở thành Giám đốc văn phòng cho Lãnh chúa Montagu; cô đồng thời là người mẫu, và nàng thơ, của họa sĩ Charles Sykes.

Ngài Charles Robinson Sykes (1875-1950). Ngài là một họa sĩ minh họa và nhà điêu khắc, người đã làm việc cho cả Lãnh chúa Montagu và Claude Johnson. Dưới nghệ danh 'Rilette', Sykes đã thiết kế nhiều quảng cáo và bìa tạp chí, những bức họa đó giờ đây được công nhận là tác phẩm nghệ thuật theo đúng nghĩa của chúng.

Câu chuyện của Spirit of Ecstasy là một bi kịch rất nhân văn, trong đó ranh giới giữa thực tế và huyền thoại thường trở nên mong manh.

Lãnh chúa Montagu xuất thân từ dòng dõi quý tộc Anh quốc ở vùng Beaulieu. Ngài là người tiên phong trong nền công nghiệp ôtô Anh quốc đồng thời giữ cương vị tổng biên tập của tạp chí xe hơi The Car Illustrated vào năm 1902. Trong thời gian giữ trọng trách tổng biên tập tạp chí và tham gia lĩnh vực bất động sản, Montagu đã đem lòng yêu nữ trợ lý Eleanor Thornton từ cái nhìn đầu tiên. Quá say mê Thornton, Ngài Montagu đã bí mật yêu cầu họa sỹ Charles Sykes làm việc cho tạp chí The Car Illustrated chế tác ra một bức tượng người tình. Cuối cùng, Sykes đã hoàn thành bức tượng một người phụ nữ trẻ đặt ngón tay trỏ lên môi trong khi vạt áo bay trong gió và đặt tên là Whisper.

Lãnh chúa John Walter Edward Douglas-Scott-Montagu

Khi Montagu lần đầu tiên gặp gỡ Eleanor, một người phụ nữ thông tuệ và nổi tiếng xinh đẹp, ngay lập tức Ngài đã bị mê hoặc và mời cô làm Giám đốc văn phòng tại tòa soạn của mình. Cô đã chấp nhận lời đề nghị đó, và nhà xuất bản quý tộc cùng vị đồng nghiệp mới - kém Ngài 14 tuổi - sớm bắt đầu một cuộc tình bí mật kéo dài 13 năm. Đó là một mối tình say đắm và chân thành.

Ngài Charles Robinson Sykes

Vào năm 1903, khi Eleanor mang thai, cô và Ngài Montagu quyết định rằng đứa bé tốt nhất nên được nhận nuôi ngay sau khi sinh ra. Eleanor đã ôm Joan – đứa trẻ sơ sinh - trong vài giây trước khi giao cô bé cho Montagu, cô dặn Ngàii rằng "đừng bao giờ nhắc đến tên đứa bé nữa". Về sau, Eleanor không bao giờ gặp lại đứa con của mình; nhưng người cha vẫn tiếp tục gặp gỡ cô con gái. Montagu đã sắp xếp (và chu cấp tiền bạc) để Joan được một cựu trung sĩ từ trung đoàn của Ngài, sau này là bác sĩ, cùng người vợ nuôi dưỡng. Trong những năm sau đó, Montagu có tiếp tục đến thăm con gái mình, người ta chỉ biết đến Ngài là “chú John”, và đã làm tất cả những gì có thể để hỗ trợ cô bé, trong giới hạn đúng mực và một cách thầm lặng.

NÀNG THƠ CHO MỘT BIỂU TƯỢNG?

Nhiều người đã lầm tưởng Sykes và Eleanor gặp nhau thông qua The Car Illustrated, tuy nhiên thực tế là họ đã quen nhau từ trước. Một vài năm trước đấy, Eleanor đã sinh sống tại The Pheasantry được biết đến nơi ở dành cho nghệ sĩ ở đường Kings Road, quận Chelsea, London. Tại đây, cô sống một cuộc sống hai cuộc đời bí mật: là một trợ lý nghiêm trang, đáng kính, chuyên nghiệp cho Johnson tại The Automobile Club vào ban ngày; trở thành một vũ công và người mẫu vẽ (life-model) gợi cảm, quyến rũ vào ban đêm. Một trong những nghệ sĩ mà cô thường xuyên làm mẫu lại chính là chàng họa sĩ Charles Sykes.

Quý cô Eleanor Velasco Thornton

Charles Sykes & nàng thơ Eleanor

 Ít ai biết, tuy Sykes được Montagu thuê làm họa sĩ vẽ tranh minh họa, nhưng bản thân Sykes cũng là một nhà điêu khắc tài năng, từng học dưới trướng của Giáo sư Edouard Lanteri lỗi lạc tại trường Royal College of Art. Năm 1903, Ngài đã điêu khắc một chiếc cúp mô phỏng theo Eleanor, cho Montagu để trao tặng tại cuộc đua Gordon Bennett. Một tác phẩm khác của Sykes, mang tên Bacchante, đã được trưng bày tại Royal Academy (Học viện Hoàng gia) và Paris Salon. Gương mặt và dáng người của bức tượng mang những nét tương đồng rõ rệt với nàng thơ Eleanor lâu năm của Ngài.

 Cũng trong thời kỳ này (không rõ ngày tháng cụ thể), Sykes đã chế tác một biểu tượng cho chiếc Rolls Royce Silver Ghost của Ngài Montagu. Có tên gọi là 'The Whisper' (Lời thì thầm), bức tượng nhỏ được làm bằng nhôm và mô tả hình ảnh một người phụ nữ trẻ, khoác tấm áo choàng bay trong gió với ngón tay trỏ đặt trên môi. Bức tượng này đã được xác nhận là tạo hình dựa theo Eleanor: liệu đây có phải là biểu hiện cho tấm lòng trân trọng của Sykes đối với bạn bè và ông chủ của mình, hay được thực hiện theo gợi ý của Eleanor như một món quà cho người yêu của cô, điều này vẫn còn là một bí ẩn chưa có lời giải đáp. Dù sự thật là gì, Ngài Montagu vẫn trưng bày bức tượng trên mọi chiếc xe Rolls-Royce mà Ngài sở hữu cho đến khi ông qua đời vào năm 1929; như một lời thừa nhận kín đáo về tình yêu của Ngài dành cho Eleanor, điều mà Montagu đã giấu kín bấy lâu.

“The Whisper" - nguồn cảm hứng cho Spirit of Ecstasy

Nhiều nguồn tin cho rằng ‘The Whisper’ là nguồn cảm hứng cho Spirit of Ecstasy; và do đó, biểu tượng này được mô phỏng theo Eleanor Thornton. Đó là một giả thuyết hợp lý và thú vị, và cũng có đủ những chi tiết tương đồng để chứng minh điều nó. Nhưng một lần nữa, khó mà có thể khẳng định tính thực hư của câu chuyện này.

MỐI LIÊN HỆ VỚI ROLLS-ROYCE

Năm 1910, ông chủ cũ của Eleanor, Ngàii Claude Johnson, một lần nữa xuất hiện trong câu chuyện. Khi đó, Claude không còn làm việc ở The Automobile Club, mà đã trở thành Giám đốc điều hành của Rolls-Royce, thương hiệu được đồng sáng lập bởi đối tác kinh doanh cũ của Ngài, Ngài Hon Charles Stewart Rolls, và vị kỹ sư tài năng Henry Royce.

Ngài Claude Johnson

Thời điểm đó, Royce đã phát chán những món đồ trang trí, mà Ngài cảm thấy là vô vị, trên nắp bộ tản nhiệt của những chiếc xe Rolls-Royce, bao gồm những chú mèo đen, tượng mặt quỷ và một vị cảnh sát vui tính. Tuy nhiên, Claude Johnson đã phát hiện ra một cơ hội và tranh luận rằng họ nên sản xuất biểu tượng của riêng mình để nâng tầm một chiếc Rolls-Royce. Cuối cùng, Royce miễn cưỡng đồng ý; và thông qua người bạn là Ngài Montagu, Johnson đã ủy quyền cho Charles Sykes tạo ra biểu tượng huyền thoại.

Ngài Claude Johnson vốn đã có hình dung nhất định về món đồ trang trí mình muốn. Trong một chuyến đi đến Paris, Ngài đã bị ấn tượng bởi tính nghệ thuật của bức tượng đá cẩm thạch Grecian 'Nike of Samothrace', Nữ thần Chiến thắng, được điêu khắc vào năm 190 TCN và được trưng bày tại Bảo tàng Palais du Louvre từ năm 1883. Sở hữu chiều cao 9 ft (2,75 m), nàng được miêu tả như một vị thần có cánh từ trên trời giáng xuống, khoác trên mình chiếc áo dài và áo choàng mềm mại. Đáng tiếc là, sự thăng trầm của thời gian đã tước đi cả hai cánh tay và đầu của nàng.

Bức tượng đá cẩm thạch Grecian 'Nike of Samothrace'

"Tôi muốn một thứ gì đó đẹp đẽ, giống như Nike," Johnson nói với Sykes. "Anh hãy đi xem và tham khảo bức tượng đó." Sykes đã làm như vậy, nhưng Ngài nhanh chóng nhận thấy Nike mang khí chất quá sắc bén và có phần hiếu chiến, không phù hợp để trở thành một biểu tượng của Rolls-Royce. Vốn thường xuyên ngồi trên chiếc xe Silver Ghost của Ngài Montagu, Sykes tin rằng một hình tượng thanh tao, tinh tế hơn sẽ thể hiện chính xác hơn vẻ duyên dáng, sự êm ái từ cỗ máy và sức mạnh tinh tế của thương hiệu. Một lần nữa, điều này dẫn đến suy đoán rằng nàng thơ của Ngài gần như chắc chắn là Eleanor Thornton.

Dù có khả năng Eleanor là nguyên mẫu cho hình dáng tổng thể của Spirit of Ecstasy, nhưng khuôn mặt có thể lấy cảm hứng từ người khác. Đường nét khuôn mặt có những điểm tương đồng với một người phụ nữ mà Sykes có mối quan hệ vô cùng thân thiết và yêu mến – đó là mẹ Ngài, bà Hannah Robinson Sykes. Một số người suy đoán rằng Sykes đã sử dụng trí tưởng tượng của mình để tạo ra một vóc dáng người phụ nữ thỏa mãn con mắt nghệ thuật và tầm nhìn của Ngài về người phụ nữ lý tưởng.

Ý NGHĨA TÊN BIỂU TƯỢNG

Ban đầu, bức tượng của Sykes được đặt tên là 'The Spirit of Speed' (Linh hồn của tốc độ), một danh hiệu sẽ trở thành dòng chữ bất tử xuất hiện trên bức thư từ Rolls-Royce gửi đến Ngài John Montagu. Trong bức thư đó, thương hiệu đã thể hiện khát vọng tìm kiếm một biểu tượng có thể truyền tải "tinh thần của Rolls-Royce – đó là êm ái tĩnh lặng, không hề có sự rung động khi di chuyển, cách khai thác bí ẩn nguồn năng lượng mạnh mẽ, là một “sinh vật sống” tuyệt đẹp với sự duyên dáng".