Toyota Motor đang ở trong tình thế bất thường khi phải từ chối đơn đặt hàng cho một nửa số mẫu xe của mình tại các đại lý do tình trạng tồn đọng đơn hàng, xuất phát từ những hạn chế về nguồn cung do đại dịch Covid-19 gây ra.
Trang tin Nikkei đã thu thập thông tin từ một số đại lý Toyota ở Nhật Bản về tình hình bán hàng của 20 mẫu xe phổ thông của hãng. Kết quả cho thấy kể từ tháng 11, mẫu MPV Alphard đã không còn được nhận đơn đặt hàng trước. Toyota cũng đã ngừng nhận đơn đặt hàng cho mẫu xe đa dụng Land Cruiser 300 do lo ngại về khả năng đáp ứng đơn đặt hàng trước khi ra mắt một mẫu xe mới.
Các đơn đặt hàng trước dành cho phiên bản mới nhất của mẫu Toyota Alphard, được giới thiệu vào hồi cuối tháng 6/2023, đã bắt đầu bị hạn chế từ khoảng đầu tháng 7. Đơn đặt hàng trước dành cho mẫu Toyota Aqua sắp được nâng cấp cũng đã bị tạm dừng vào khoảng hồi tháng 9 năm nay. Trong khi đó, một số mẫu xe như Toyota Harrier và Corolla Cross lại không bị hạn chế đơn đặt hàng.
Động thái này có thể được nhìn thấy qua doanh số bán hàng thời gian qua của Toyota. Theo đó, trong bảy tháng từ tháng 4 đến tháng 10/2023, doanh số bán hàng tại các đại lý Toyota trên toàn quốc chỉ tăng 2 tháng so với cùng kỳ năm ngoái. Sự sụt giảm doanh số của Toyota rõ rệt nhất là trong tháng 8, đặc biệt là khi so với cùng kỳ năm ngoái nhu cầu mua xe Toyota tăng cao nhờ việc ra mắt mẫu xe Sienta thế hệ mới.
Hầu hết các nhà sản xuất ô tô khác không gặp phải những vấn đề tương tự như Toyota trong việc đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Theo đó, có ba yếu tố chính dẫn đến tình trạng hiện tại của Toyota.
Một là cầu vượt quá cung. Toyota đã nâng dự báo sản lượng tại Nhật Bản cho các mẫu xe của thương hiệu Toyota và Lexus trong năm tài chính 2023 thêm 90.000 chiếc so với dự báo ban đầu lên 3,34 triệu chiếc, cao hơn mức 3,3 triệu chiếc mà họ đã dự kiến cho năm tài khoá trước đại dịch 2019.
Doanh số bán hàng nội địa trong tháng 10 của Toyota tăng 18% so với cùng kỳ lên 133.996 xe, tháng tăng thứ 10 liên tiếp so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo Hiệp hội đại lý ô tô Nhật Bản, thị phần của Toyota tại Nhật Bản từ tháng 7 đến tháng 9 đã tăng gần 10 điểm so với cùng kỳ năm ngoái lên hơn 50%.
Yếu tố thứ hai có thể đến từ việc lượng đơn đặt hàng lớn tồn đọng của Toyota. Trong quy trình sản xuất của Toyota, ô tô được sản xuất theo đơn đặt hàng nhằm giảm thiểu hàng tồn kho và lãng phí. Khi quá trình sản xuất bị hạn chế do tình trạng thiếu chip trong thời kỳ bùng phát dịch Covid, Toyota vẫn nhận đơn đặt hàng. Vào thời điểm cao điểm, số lượng đơn đặt hàng tồn đọng lên tới khoảng 1 triệu xe.
Những thay đổi của Toyota nhằm tích hợp các kênh bán hàng vào năm 2020 cũng có thể là nguyên nhân thứ ba. Các đại lý Toyota trước đây được chia thành bốn loại, với một số mẫu xe nhất định có sẵn ở một số đại lý nhất định. Nhưng giờ đây, bất kỳ mẫu xe nào của Toyota cũng có thể được mua tại mọi đại lý. Điều này dẫn đến "số lượng đơn đặt hàng dồn dập cho một số mẫu xe phổ biến"; một giám đốc điều hành đại lý cho biết và số lượng hủy đơn đặt hàng cũng ngày càng tăng.
Tuy nhiên, tình hình đang có dấu hiệu cải thiện. Thời gian giao xe trung bình đã giảm từ khoảng 6 tháng vào cuối năm 2022 xuống chỉ còn dưới 5 tháng ở thời điểm hiện tại. Một số nguồn tin cho biết, thời gian bàn giao xe sẽ tiếp tục được giảm xuống còn khoảng 4 tháng vào đầu năm 2024.
Hiện những hạn chế đối với đơn đặt hàng mới đã được nới lỏng so với hồi giữa tháng 11/2023 và tình hình có thể sẽ trở lại bình thường sau mùa xuân năm 2024. Nếu Toyota không thay đổi, khách hàng có thể chuyển sang các hãng xe đối thủ khác.
TT (Tuoitrethudo)
Tham khảo: Nikkei Asia