[HÃNG XE] Tesla - Sự trả thù của xe điện (Phần 1)

Tesla hiện nay là cái tên nổi nhất trong làng xe điện với hàng loạt mẫu xe hấp dẫn và có một người thuyền trưởng đầy cá tính: Elon Musk. Đây là hãng xe mới có thể coi là thành công nhất trong nhiều thập kỷ trở lại đây và nhiều người cho rằng chính Tesla đã khiến các hãng xe truyền thống phải nghiêm túc hơn với cuộc chơi xe hơi chạy điện. Các ông trùm như Volkswagen hay GM, FCA đã công bố những kế hoạch sản xuất xe điện với nguồn vốn hàng chục tỷ USD nhưng có vẻ họ đều đi sau 1 hãng xe non trẻ là Tesla ít nhất là 10 năm. Loạt bài dài kỳ này sẽ hé lộ những thông tin thú vị về hành trình khởi nghiệp của hãng xe Tesla – hãng xe non trẻ đã làm tất cả những gì có thể để tồn tại.

Phần 1 – Sự khởi đầu

Câu chuyện của Tesla lại không bắt đầu với Elon Musk mà nhân vật chính ban đầu lại là một chàng trai khiêm tốn hơn nhiều: J.B Straubel. Straubel là một nhân vật điển hình trong những bộ phim khoa học viễn tưởng: anh trầm tính, khiêm tốn nhưng luôn tìm tòi, chọc phá mọi thứ và đặc biệt thích chế tạo.

Anh tự tạo nên một phòng thí nghiệm khoa học trong tầng hầm nhà mình với đầy ắp các lọ hóa chất anh mua được, mượn được hoặc trộm được. Năm 13 tuổi, Straubel tìm thấy 1 chiếc xe golf cũ nhặt được ở bãi rác. Anh đã mang nó về, tìm cách sửa để nó hoạt động trở lại.

Khi lớn lên, anh theo học Đại học Stanford với ý định trở thành một nhà vật lý. Thời đó, trào lưu công nghệ sạch mới nhen nhúm lên với một vài công ty có ý định sản xuất xe hơi chạy điện. Straubel thường xuyên lui tới gara của những công ty khởi nghiệp này và làm phiền họ. Anh cũng tự mày mò và chế được 1 chiếc Porsche “hàng thải” mà anh mua với giá 1.600 USD thành xe chạy điện. Điều đó có nghĩa là mọi kỹ năng của anh đều được tận dụng, từ gò, hàn cho đến việc chế tạo bộ điều khiển động cơ điện cũng như viết phần mềm để vận hành toàn bộ chi tiết. Cũng nhờ chiếc xe này mà mà anh nhận ra hạn chế của pin axít-chì. “Chiếc xe chỉ chạy được khoảng 50 km là hết pin. Tôi phải chế thêm một động cơ xăng để nạp pin để đi xa hơn. Đã có lần tôi chạy một mạch 640 km đến Los Angeles và quay về”.

Anh ra trường và chuyển đến sống tại Los Angeles trong khi vẫn đau đáu nghĩ về xe hơi chạy điện. Anh tập hợp một nhóm sinh viên Stanford và cùng họ phát triển cách áp dụng những cục pin lithium-ion 18650, vốn rất phố biến trên các thiết bị điện tử như laptop, lên xe hơi chạy điện. Anh cũng vẽ phác thảo 1 nguyên mẫu xe hơi trông chẳng khác nào một quả ngư lôi, với khối pin chiếm 80% trọng lượng xe. Straubel không ngần ngại đạp xe khắp khu Palo Alto để chào bán ý tưởng xe chạy điện này, anh gửi email cho bất kỳ ai anh nghĩ đến. Tuy nhiên, chẳng ai quan tâm đến thứ mà anh đang bán. Hàng trăm email gửi đi nhưng chẳng hề nhận được một hồi âm trong nhiều tháng. Bạn biết đấy, Thung lũng Silicon là nơi mà có người sẵn sàng bỏ tiền ra cho các ý tưởng điên rồ như máy tự động làm vườn sử dụng AI hay phần mềm hẹn hò trên máy bay – nhưng không ai chịu bỏ tiền ra để hiện thực hóa xe chạy điện! Không có ai, cho đến khi Straubel gặp Elon Musk.

Harold Rosen cũng là một nhà sáng chế nổi danh tại Thung lũng Silicon. Trong một cuộc hẹn ăn trưa giữa Rosen và Elon Musk, ông đã mời Straubel đi cùng. Ngay khi Musk phát chán với ý tưởng máy bay điện của Rosen, Straubel liền trình bày về ý tưởng xe hơi chạy điện sử dụng pin lithium-ion. Ý tưởng này gãi đúng tâm lý đang muốn thâm nhập và thay đổi thị trường xe hơi của Musk. Anh đồng ý tài trợ cho Straubel 10.000 USD trong tổng số 100.000 USD mà Straubel cần để hiện thực hóa chiếc xe điện của mình. Sau cuộc gặp này, Straubel đã mời Musk đến thăm nhà máy AC Propulsion của bạn thời đại học của anh, Tom Cage. Tom Cage đã cho Elon Musk lái thử chiếc xe điện Tzero mà các kỹ sư AC Propulsion đang thử nghiệm. Elon đã thích mê chiếc xe điện có khả năng tăng tốc từ 0 lên 100 km/h chỉ trong 4,9 giây này. Trong nhiều tháng, Elon Musk liên tục đề nghị cấp vốn để thương mại hóa Tzero nhưng đều bị Tom Cage từ chối. Trong email cuối cùng gửi Cage, Elon Musk viết: “Tốt thôi, tôi sẽ tự sản xuất xe điện, và sẽ tạo ra một phiên bản cao cấp hơn và có hiệu năng cao hơn nhiều”.